بدون شک، خیلی از دانشآموزان توی مقاطع خاصی از تحصیل درگیر افت تحصیلی می شوند؛ مثل زمانی که دانشآموزان وارد مقطع جدید می شوند یا با حجم زیادی از درس‌هایشان روبه رو می شوند.
اکثر پدر و مادر‌ها تمایل دارن که فرزند‌شون سطح بالای آموزشی رو تجربه کنند؛ بدون شک، والدین برای رسیدن به این خواسته مهم تلاش‌های زیادی انجام میدهند اگر وضعیت تحصیلی فعلی یک دانش‌آموز، در جایگاه پایین‌تری نسبت به وضعیت تحصیلی گذشته او قرار داشته باشد، متاسفانه، احتمال افت تحصیلی او بسیار بالاست. در این مقاله قصد داریم دلایل افت تحصیلی دانشآموزان و راه‌های جبران آن را بررسی کنیم.
معنای لغوی افت تحصیلی، کاهش عملکرد درسی دانش‌آموز در طول دوران تحصیلش است ؛ اما؛ این مفهوم دارای معانی گسترده تری است.
افت تحصیلی در دانشآموزان چیست؟
قبل از بیان هر موضوعی بهتراست که در قدم اول با تعریف دقیق افت تحصیلی آشنا شوید. به طور کلی، افت تحصیلی به معنی پایین بودن هوش دانشآموزان نیست! خیلی از دانشآموزان با ضریب هوشی بالا به خاطر شرایط خاصی دچار افت تحصیلی می شوند.
در واقع، افت تحصیلی دانشآموزان زمانی اتفاق می‌افتد که عملکرد تحصیلی دانشآموزان در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش پیدا کند. به طور مثال، دانش‌آموزی را در نظر بگیرید که در طول سه سال گذشته وضعیت درسی خوبی داشته؛ اما، به یک باره در سال تحصیلی جاری نمراتش به شدت کاهش پیدا کرده است.
در این وضعیت دانش‌آموز دچار افت شدید تحصیلی می شود. بدون شک عوامل مختلفی باعث ایجاد افت تحصیلی دانشآموزان می شود که ما در این قسمت به بررسی دقیق این عوامل می‌پردازیم
برای آشنایی با افت تحصیلی و راهکار‌های جبران افت تحصیلی، باید بدانید که افت تحصیلی، ضعف عملکرد درسی فرد و کاهش آن از سطحی مطلوب به سطح پایین‌تراست. در واقع اگر کیفیت تحصیل دانش‌آموز، بنا به دلایل مختلف دستخوش تغییر بشود نشان‌دهنده این است که فرد دچار افت تحصیلی شده و باید هر چه سریع‌تر برای مقابله با آن شرایط اقدام کند
با دلایل فردی افت تحصیلی بیشتر آشنا شوید
معمولا وقتی علت به وجود آمدن یک مشکل را بدانید، حل مسئله مورد نظر برای شما ساده‌تر می شود. در این بخش، علل بروز افت تحصیلی در دانشآموزان و دانشجویان را بررسی می‌کنیم. شناخت این عوامل و روش‌های مدیریت این عوامل می‌تواند به بهبود وضعیت تحصیلی دانشآموزان کمک کند.
بی‌انگیزگی در درس خواندن
از مهم‌ترین دلایل فردی در کاهش عملکرد تحصیلی دانشآموزان بی‌انگیزگی است. زمانی که فرد انگیزه لازم برای درس خواندن را نداشته باشد، بدون شک تلاشی برای یادگیری مطالب درسی هم انجام نمیدهد. این موضوع در ادامه باعث افت شدید تحصیلی دانشآموزان می شود.
بی‌انگیزگی می‌تواند ناشی از نداشتن هدف مشخص، افسردگی به خصوص در نوجوانان و ترس از شکست باشد در بسیاری از مواقع شنیدن نظرات منفی در مورد تحصیل می‌تواند دانشآموزان را از ادامه مسیر دلسرد کند والدین عزیز باید بدانند افت تحصیلی رابطه مستقیم با بی‌انگیزگی دانشآموزان دارد؛ در صورتی که این موضوع برطرف نشود مشکلات زیادی را برای دانشآموزان ایجاد می‌کند.
بهره هوشی متفاوت
میزان بهره هوشی در افراد کاملا متفاوت است . این موضوع می‌تواند یکی از عوامل مهم در کاهش عملکرد تحصیلی دانشآموزان باشد. والدین عزیز و دانشآموزان باید به این نکته مهم توجه کنند که هرچند بهره هوشی می‌تواند در روند تحصیلی افراد تاثیر گذار باشد.
اما، بدون شک تلاش و پشتکار در این مسیر اهمیت بیشتری دارد. خیلی از دانشآموزان با ضریب هوشی بالا در طول دوران تحصیل شان دچار افت تحصیلی می شوند در مقابل دانش‌آموزانی هستند که با ضریب هوشی پایین تر ولی، با تلاش و پشتکار توانستند پیشرفت خوبی در درس‌هایشان داشته باشند.
به همین دلیل دانشآموزان باید برای رسیدن به موفقیت تلاش و پشتکار زیادی داشته باشند. تلاش شرط رسیدن به موفقیت تحصیلی است.
نداشتن اعتماد به نفس
اعتماد به نفس خصوصا در سنین نوجوانی از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. اگر دانش‌آموز، اعتماد به نفس کافی نداشته باشد و اغلب بر نقاط ضعف خود تاکید کند، در ادامه دچار افت تحصیلی می شود و در چنین شرایطی نمی‌تواند با چالش‌های دوران تحصیل خود روبه‌رو شود.
نداشتن مهارت های درست مطالعه
آشنایی با شیوه های درست مطالعه ، یک گام مهم در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان است . متاسفانه بسیاری از دانشآموزان روش های درست درس خواندن را بلد نیستند و همین موضوع، باعث می شود که نتوانند به نتیجه دلخواه برسند. داشتن تمرکز لازم هنگام مطالعه و اطلاع از شیوه‌های درست درس خواندن می‌تواند دانشآموزان را به موفقیت نزدیک کند.
مشکلات جسمانی دانشآموزان
بسیاری از دانشآموزان به دلیل مشکلات جسمانی دچار افت تحصیلی می شوند؛ ضعف بینایی، شنوایی و مشکلات جسمانی دیگر دانشآموزان را با چالش‌های مختلفی در مسیر تحصیلی مواجه می‌کند بهتراست که والدین و کادر آموزشی توجه زیادی به این موضوعات داشته باشند؛ زیرا، در صورت عدم توجه به این شرایط فرد در ادامه اعتماد به نفس خودش را از دست میدهد و این موضوع باعث بروز مشکلات زیادی می شود.
مشکلات سلامت روانی و افت تحصیلی
مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، پرخاش‌گری و …. می‌تواند عامل مهمی در افت تحصیلی دانشآموزان باشد. بهتراست که این مشکلات به درستی تشخیص داده بشود و راه حل‌های برای کنترل آن انجام بشود. برخی افراد به علت نداشتن وضعیت جسمانی و حتی روانی مناسب، دچار افت تحصیلی می شوند.
برای مثال اگر فرد دچار اختلال شنوایی باشد، ممکن است این مورد بر وضعیت تحصیل آن تاثیر بگذارد. بهتراست که در چنین شرایطی فرد به پزشک مراجعه کند.
نداشتن هدف در مسیر تحصیل
دانشآموزان باید در ابتدای سال تحصیلی هدف خود‌شان را از درس خواندن مشخص کنند؛ در واقع، تعیین هدف به دانشآموزان انگیزه حرکت میدهد. نداشتن هدف باعث می شود که دانشآموزان انگیزه لازم رو برای درس خواندن نداشته باشند و به مرور با افت تحصیلی روبه‌رو بشوند.
مشخص کردن هدف باعث ایجاد انگیزه در دانشآموزان می شود ؛ بهتراست که دانشآموزان عزیز به این نکته مهم توجه کنند.
استفاده زیاد از فضای مجازی
استفاده زیاد از فضای مجازی یکی از عوامل مهم در کاهش عملکرد تحصیلی دانشآموزان است .بسیاری از دانشآموزان روزانه زمان زیادی را در فضای مجازی سپری می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود که زمان زیادی را برای درس خواندن نداشته باشند این موضوع در ادامه باعث افت تحصیلی دانشآموزان می شود.
وابستگی زیاد دانشآموزان به والدین
وابستگی بیش‌از اندازه به پدر و مادر و عدم استقلال در انجام تکالیف در دراز مدت باعث افت تحصیلی دانشآموزان می شود بسیاری از دانشآموزان نمی‌توانند به تنهایی تکالیف خود‌شان را انجام بدهند. این وابستگی معمولا از سال‌های دبستان شکل می‌گیرد و بالا رفتن پایه تحصیلی دانشآموزان تشدید می شود.
افت تحصیلی ناشی از تغییر مقطع
گاهی اوقات دانشآموزان به دلیل تغییر مقطع یا حتی تغییر پایه دچار افت تحصیلی می شوند. این موضوع به قدری رایج است که مشاورین در اکثر مواقع راه حل خاصی را برای آن پیشنهاد نداده و والدین را به صبر دعوت می‌کنند
البته برخی اوقات صبر کردن نیز پاسخگو نیست و باید به دنبال ریشه اصلی مشکل بگردیم. به طور کلی، دانش‌آموزانی که در حال تغییر مقطع هستند باید قبل از ورود به سال تحصیلی، پیشخوانی دروس را تجربه کنند. با پیشخوانی دروس، دانشآموزان می‌توانند با فضای دروس بیشتر آشنا بشوند و عملکرد بهتری را در ادامه داشته باشند.
نتیجه گیری :
راهکار‌های مقابله با افت تحصیلی
مطالعه درست یک گام برای جبران افت تحصیلی، افزایش تمرکز هنگام مطالعه، هدف گذاری در تحصیل،استفاده از منابع کمک آموزشی یک گام برای موفقیت …
تهیه کننده : محبوبه ناصری مهنه (معاون انضباطی)
تایید کننده :صدیقه افشاری (مدیریت آموزشگاه)