یکی از پرتکرار ترین سوالاتی که معمولاً افراد محصل می پرسند این است که چگونه برنامه ریزی درسی کنیم و زمان بندی اصولی برای درس خواندن چگونه است ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت برنامه ریزی درسی کاملا شخصی و منحصر به فرد است و نمی توان یک برنامه را به عنوان بهترین برنامه ریزی درسی برای همه افراد در نظر گرفت و برای این امر مهم موارد بسیار زیادی از جمله سطح یادگیری نقاط قوت و ضعف توانایی و ظرفیت و… دخیل اند که بر اساس این موارد باید برای هر شخص برنامه ریزی درسی جداگانه صورت گیرد در ادامه مطلب چند مورد از مهم ترین راهکارهای پاسخ به این سوال مهم و اساسی چگونه برنامه ریزی درسی کنیم خدمتتان ارائه خواهد شد که با اجرای این موارد شما به راحتی می توانید برای خود برنامه ریزی کنید.
یکی از اقدام های مهم برای برنامه‌ریزی درسی و مدیریت زمان ، تهیه فهرستی از تمامی موارد و موضوعات و منابعی است که شما به مطالعه آنها نیاز دارید و همچنین کارها و اقداماتی که باید انجام دهید وقتی شما این منابع را می نویسید این کار به شما یک دید بازتر جهت برنامه ریزی و مدیریت کارها می دهد و ایده های شما در رابطه با کارهایی که باید انجام شوند پرورش می یابد.
ابتدا همه موضوعات را که باید مطالعه کنید یادداشت کرده و سپس بررسی کنید که برای هر موضوع چه اقداماتی باید انجام شود البته برای این مورد حتماً چند نکته را در نظر بگیرید :
برنامه ریزی درسی خود را اولویت بندی کنید : منظور از اولویت بندی این است که در حال حاضر(الان) چه کاری است که حاضری آن را انجام بدهید و برای رشد و موفقیت شما ضروری و مهم است برای اولویت بندی در برنامه ریزی درسی نکاتی در ادامه خواهد آمد اما به شما پیشنهاد می کنم برای یادگیری بهتر و اصولی تر این مبحث مقاله اولویت بندی چیست را مطالعه بفرمایید و اما نکات مهم در اولویت بندی برنامه درسی:
اختصاص زمان جهت فعالیت های غیر درسی همه می‌دانیم که مبحث تحصیل و کسب علم بخشی از زندگی ماست و ما کارها و فعالیت‌های دیگری را نیز در زندگی داریم و بر اساس نقش هایی که در هر قسمت از زندگی مان داریم وظایفی بر عهده ماست در نظر داشتن این مورد که ما باید در برنامه ریزی روزانه درسی خود حتماً زمانی را برای خانواده دوستان و… در نظر بگیرید زیرا اگر نتوانید بین زندگی شخصی و زندگی علمی خود تعادل ایجاد کنید نه تنها در تحصیل موفق نخواهید شد بلکه در زندگی شخصی نیز دچار مشکلات متعددی خواهید شد.
اول از همه طبیعتاً شما باید بدانید چه میزان باید درس بخوانید و دقیقاً چقدر زمان دارید؟
به نوعی این مورد صورت مسئله شما می شود؛ یعنی ابتدا آن را مشخص می کنید و از نکات بعدی که قرار است برایتان بیان کنم، راه حل های مناسبی به کار می گیرید.
پس همین حالا اگر قصد دارید به خوبی زمان خود را برای درس خواندن مشخص کنید و سپس آن را مدیریت کنید، شروع کنید به مشخص کردن میزان حجم درس ها و زمانی که باید به آن ها اختصاص دهید تا مراحل بعدی را ساده تر بگذرانید.
طبق اهمیت درس بخوانید این مرحله نیز فوق العاده مهم است؛ شما باید اهمیت درس های خودتان را مشخص کنید. یعنی چه؟؟
ابتدا بررسی کنید و ببینید که واقعاً کدام یک از درس هایی که در مرحله قبل نوشتید از بقیه مهم تر است و می تواند نتیجه بهتری برای شما به ارمغان بیاورد؟ مثل درس عربی در رشته انسانی (مثال کنکوری)
و نکته مهم بعدی این است که به شرایط هم توجه کنید. یعنی ممکن است شما فردا امتحان ریاضی داشته باشید؛ طبیعتاً در این زمان منطقی نیست که بخواهید مشغول مطالعه درس دیگری باشید و به طور مثال زبا انگلیسی بخوانید!
پس شما باید از دو نظر بسیار مهم، درس خواندن خود را اولویت بندی کنید:
برای خود ضرب العجل تعیین کنید تعیین کردن ضرب الاجل برای درس خواندن به نوعی کمک کننده ذهن شماست.
در واقع مکانیزم مغز ما انسان ها طوری طراحی شده که اگر به خودمان تلقین کنیم که می توانیم کاری را در زمان مشخص به پایان برسانیم، حتماً این اتفاق خواهد افتاد. البته به شرطی که زمان و کار معقول باشند و در اصطلاح به یکدیگر بخورند.
به طور مثال ما نمی توانیم مشخص کنیم که خواندن یک کتاب کامل را در یک ساعت انجام می دهیم! چون این کار اصلاً منطقی نیست، اما خواندن ۵۰ صفحه کتاب در یک چیز غیر معقول به نظر نمی‌آید.
پس اگر در مطالعه کند هستید و به طور مثال هر ۱۰ صفحه را در نیم ساعت میخوانید، می توانید از این شیوه استفاده کرده و با تعیین ضرب الاجل برای خود، میزان مطالعه خود را تا چندین برابر افزایش دهید.
از دوستان و همکلاسی هایتان کمک بگیرید مورد بعدی کمک گرفتن از دوستان و همکلاسی هایتان است.
در واقع شما وقتی با چند نفر مشغول مطالعه می شوید، مخصوصاً اگر آن افراد دوستان یا نزدیکان شما باشند و حس خوبی نسبت به آنها داشته باشید، هم زمان زودتر میگذرد و اگر به درس خواندن علاقه ندارید می تواند زودتر برای تان تمام شود و هم میزان یادگیری تان به شدت افزایش پیدا می‌کند. چرا که وقتی شما با دیگران هم فکری می کنید، ذهنتان به مراتب بازتر می شود و راحت تر یاد می گیرد.
همچنین اگر چند نفر باشید، می توانید مسائل را برای یکدیگر تدریس کنید که این مورد هم به شدت در بخاطر سپاری مسائل کمکتان می کند.
فایده دیگر و آخر که می خواهم از این مورد برای شما نام ببرم این است که ممکن است برخی مسائل را خود شما به خوبی ندانید و در این شرایط قطعاً کمک گرفتن از دوستانتان می تواند کمک به سزایی به شما بکند.
کمال گرا نباشید کمال گرایی اصولاً زمان و انرژی زیادی را از افراد می گیرد و باعث می شود آن طور که باید نتایج خوب حاصل نشود.
افراد کمال گرا همیشه سعی می کنند بهترین نسخه را ارائه دهند که همین مورد بلای جان آنها می شود. در مدیریت زمان برای درس خواندن نیز همین طور است؛ گاهی اوقات ممکن است شما زمان زیادی برای مطالعه درستان نداشته باشید و البته حجم بسیار زیادی هم روی دست تان باقی مانده باشد! مثلاً فرض کنید فردا امتحانی دارید که ۱۰ درس است و شما هیچ کدام از آنها را بلد نیستید و در این شرایط هم تنها ۱۰ ساعت زمان دارید! عقل و منطق می گوید که برای هر درس حدوداً یک ساعت زمان بگذارید تا بتوانید حداقل همه درس ها را مروری بکنید، اما افراد کمال گرا در این شرایط سعی می کنند که خط به خط و ریز به ریز درس را مطالعه کنند تا چیزی از قلم نیفتد!
بدیهی است که در این صورت نمی توانند تمام ۱۰ درس را بررسی کنند و با این اوصاف نتیجه امتحانی که در پیش رو دارند نیز قابل پیش بینی است.
پس اگر شما هم فردی کمال گرا هستید، پیشنهاد می کنم هرچه زودتر برای درمان آن اقدام کنید و از تکنیک هایی که برای این مورد وجود دارد استفاده کنید. همچنین می توانید از راهکارهایی که در مقاله کمال گرایی برای شما نام برده ایم بهره بگیرید.
مراقب دزد های زمان باشید یکی از اصلی ترین دلایلی که باعث می شود بیشتر افراد نتوانند برنامه ریزی و مدیریت زمان خوبی داشته باشند، درست نشناختن دزدهای زمان است که زمان بسیار زیادی را از آنها می گیرد.
در مقاله دزد های زمان این مورد را به طور کامل بررسی کردیم و به شما گفتیم که کدام افراد یا مسائل بیرونی وقت اضافی بیشتری را از شما هدر می دهند. اما در اینجا هم تعدادی از این نکات را برای شما بیان می کنم که بتوانید به خوبی از آنها دوری کرده و برای درس خواندن مدیریت زمان خوبی داشته باشید.
تعدادی از این نکات عبارتند از:
استراحت را هم در نظر بگیرید بسیاری از افراد به اشتباه فکر می کنند که برنامه ریزی و مدیریت زمان برای درس خواندن یعنی این که دائماً در حال انجام کار باشیم و هیچ استراحتی نیز در طول شبانه روز نداشته باشیم!
در مقاله تکنیک های برنامه ریزی این مورد را کامل پوشش دادیم که چه اشتباه بزرگی می تواند برای افراد باشد، اما در اینجا هم به شما می گویم که شک نکنید استراحت نداشتن و تعداد بسیار زیاد کارها در برنامه روزانه می تواند شما را بعد از مدتی از برنامه ریزی فراری دهد و از آن مهم تر، شما را از پا بیندازد!
دقت کنید که علاوه بر تعداد کارها و میزان درسی که در روز می خوانید، باید استراحت مناسب هم در برنامه تان مشخص کنید.
به طور مثال بسیاری از مشاوران تحصیلی می گویند بهترین زمان استراحت کردن هنگام درس خواندن، ۴۵، ۱۵ است. یعنی بعد از هر ۴۵ دقیقه درس خواندن، ۱۵ دقیقه به خود استراحت بدهید و دیگر هیچ کاری انجام ندهید.
البته وقتی می‌گوییم استراحت، یعنی یا باید چیزی بخورید یا چشمان تان را روی هم بگذارید و از شبکه های اجتماعی و تلویزیون و موارد این چنینی دوری کنید.
منعطف باشید در انتها باید بگویم که شما هر چقدر هم سعی کنید برنامه ریزی و مدیریت زمان حرفه ای هم داشته باشید، می توانید تا حد بسیار زیادی به خواسته های خود برسید اما به هر حال برخی کارها یا افراد وجود دارند که کمی برنامه شما را عقب یا جلو می اندازند و شما باید از خود انعطاف نشان دهید.
انعطاف پذیری مسئله بسیار مهم و کلیدی در مدیریت زمان و برنامه ریزی به حساب می آید که اگر آن را به خوبی دارا نباشید، حتماً پس از مدتی از این کار ناامید و دلزده خواهید شد و دیگر به سراغش نخواهید رفت. پس سعی کنید حتماً هر طور که شده برای مدیریت حرفه ای زمان، خود را کمی منعطف تر کرده و با شرایط مختلف وفق دهید.
کتاب برنامه ریزی و مدیریت زمان برای درس خواندن ما به شما روش هایی موثر در راستای مدیریت زمان برای مطالعه و درس خواندن را معرفی کردیم که با کمک آنها بتوانید رشد چشمگیری در درس ها و تحصیل خود داشته باشید. اما توجه داشته باشید که این راهکار ها و روش ها فراوانند و بهتر است تا می توانید در رابطه با آنها اطلاعات کسب کنید و در راستای عمل کردن به انها قرار بگیرید. از مهمترین و اصلی ترین راه های مدیریت زمان، برنامه ریزی مناسب و با کیفیت است که خروجی های فوق العاده ای را فراهم می کند.
چک لیست را فراموش نکنید برای برنامه ریزی کردن، شما می توانید یک دفتر خاص برای این کار انتخاب کنید و روز به روز برنامه های خود را در آن یادداشت کنید. دقت کنید که به هیچ وجه نباید به تصور این که می دانید می خواهید چه کار کنید از این گام به راحتی رد شوید و به یاد داشته باشید که شما وقتی کاری را می نویسید، به نوعی مغز خود را به انجام آن متعهد می کنید و احتمال انجام دادن آن را به طرز عجیبی بالا می برید.
همچنین می توانید برای برنامه ریزی به صورت چک لیستی، از دفترهای آماده و حرفه ای برنامه ریزی مانند چک لیست برتر استفاده کنید.
دفتر برنامه ریزی چک لیست برتر، دقیقاً همین کار را برای شما انجام می دهد و برنامه ریزی را از همیشه آسان تر خواهد کرد؛ چرا که شما در این چک لیست، روزانه می توانید تمام کارهای خود را در آن یادداشت کرده، شکرگزاری داشته باشید، اتفاقات روزانه و مثبت را ثبت کنید، با جملات انگیزشی بمب انگیزه شوید، داستان های افراد موفق را بخوانید، با بهترین قوانین موفقیت آشنا شوید و در یک کلام، هر آنچه برای برنامه ریزی کامل و جامع به آن نیاز مندید را داشته باشید! فوق العاده است! تمام این امکانات را می توانید یکجا در اختیار داشته باشید! پس پیشنهاد می کنم برای این که بهترین نوع برنامه ریزی روزانه و مدیریت زمان را تجربه کنید، به صفحه دفتر برنامه ریزی رفته و چک لیست برتر را تهیه کنید. سوالات متداول درباره مدیریت زمان برای درس خواندن :
قطعا اگر بخواهید به مقاطع خوبی در درس خواندن و تحصیل خود برسید، ضروری است که حتما زمان زیادی را صرف امور درسی خود کنید و این موضوع شما را وادار به این می کند که زمان خود را به خوبی مدیریت کنید تا بتوانید از پس این امور بربیایید، پس با تکنیک های مدریت زمان برای درس خواندن خود میتوانید به موفقیت های بیشتری راه یابید.
گاهی ممکن است برایتان پیش بیاید که با وجود اینکه مدام در حال درس خواندن هستید اما همچنان زمان کم بیاورید و نتوانید انطور که باید کارهای خود را پیش ببرید، چون شما تکنیک هایی که مستلزم مدیریت زمان برای درس خواندن هستند را به خوبی فرا نگرفته اید.
ما در این مقاله سعی کردیم بهترین شیوه ها و روش های مدیریت زمان برای درس خواندن را برای شما بیان کنیم و امیدوارم نکات را به خوبی برداشت کرده باشید و به عالی ترین شکل ممکن زمان های خود را برای مطالعه دروس مدیریت کنید.
موفق باشید.
تهیه کننده : ساجده سالارزاده (معاون فناوری)
تایید کننده :صدیقه افشاری (مدیریت آموزشگاه)